Thí nghiệm năm con khỉ và bài học cho tổ chức của bạn
Nếu bạn chưa từng nghe về Thí nghiệm Năm con khỉ, thì nó sẽ giống như thế này:
Một nhà nghiên cứu nhốt năm con khỉ vào một cái lồng. Có một nải chuối được treo trên một sợi dây, có một cái thang dẫn lên các nải chuối. Khi con khỉ đầu tiên đi lấy chuối, nhà nghiên cứu phun nước đóng băng vào cả năm con khỉ trong năm phút. Một thời gian sau, khi con khỉ thứ hai chắc chắn cố gắng lấy chuối, nhà nghiên cứu một lần nữa xịt nước lạnh vào cả năm con khỉ trong năm phút. Sau đó, nhà nghiên cứu cất chiếc vòi đi và không bao giờ chạm vào nó nữa. Nhưng, khi con khỉ thứ ba cố gắng lấy chuối, bốn con còn lại tấn công nó để ngăn nó leo lên thang đó. Họ sợ sự trừng phạt có thể đến.
Sau đó, nhà nghiên cứu thay thế một trong những con khỉ bằng một con khỉ mới không thuộc thí nghiệm ban đầu và chưa bao giờ bị xịt nước. Và, ngay khi anh ta chạm vào thang để lấy chuối, bốn con khỉ khác tấn công anh ta để ngăn anh ta làm như vậy. Nếu anh ta cố gắng lần nữa, họ sẽ tấn công anh ta một lần nữa. Do đó, con khỉ mới học cách không đuổi theo chuối vì nó sẽ bị tấn công nếu làm vậy.
Nhà nghiên cứu thay thế con khỉ thứ hai bằng một con khỉ mới. Khi con khỉ này đi lấy chuối, bốn con khác tấn công nó, bao gồm cả con khỉ mới chưa bao giờ bị xịt nước . Sau đó, nhà nghiên cứu tiếp tục thay thế từng con khỉ một, cho đến khi cả năm con khỉ ban đầu được đưa ra khỏi lồng. Mỗi khi con khỉ mới đến ăn chuối, những con khác sẽ tấn công, ngay cả khi chúng, với tư cách là những con khỉ mới, chưa bao giờ bị trừng phạt vì tội ăn chuối. Và do đó, những con khỉ mới, chưa bao giờ bị dội gáo nước lạnh, học cách không chạy theo sự cám dỗ của chuối.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, nếu hỏi lũ khỉ tại sao chúng không đi ăn chuối, chúng sẽ trả lời “bởi vì đó là cách nó luôn được thực hiện”.
Cuong Dang 